Wanneer je als erfgenaam recht hebt op een erfenis heb je een aantal mogelijkheden. Je kan de erfenis zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.Door de aanvaarding van de erfenis gaan de schulden van de overledene over op de erfgenamen. Dit is zowel het geval bij een zuivere aanvaarding als bij een beneficiaire aanvaarding. Bij een beneficiaire aanvaarding biedt alleen de erfenis verhaal voor de schuldeisers, je eigen vermogen is beschermd.

Bij een verwerping ben je met terugwerkende kracht nooit erfgenaam geweest en ben je niet aansprakelijk voor de schulden van de overledene.

Voor de verwerping of de beneficiaire aanvaarding dient er volmacht te worden geven aan de medewerker van de rechtbank en wordt er een akte opgesteld. De kosten bij de rechtbank bedragen € 155,- (2024).

De keuze voor de aanvaarding of de verwerping is definitief en kan je later niet terugdraaien. Verder kan ook uit het handelen van de erfgenamen blijken dat de erfenis zuiver is aanvaard.

Plaatsvervulling

Een gevolg van de verwerping is de plaatsvervulling, dit betekent dat het erfdeel van een verwerpende erfgenaam naar zijn of haar kinderen gaat (dit is standaard wanneer er geen testament is opgemaakt, wanneer er wel een testament is opgemaakt dan bepaalt de tekst of er sprake is van plaatsvervulling). Namens minderjarige kinderen kan alleen met machtiging van de kantonrechter worden verworpen.

Geen legitieme portie

Een ander gevolg is dat de legitimaris (degene die recht heeft op een legitieme portie) die de nalatenschap verwerpt, zijn recht verliest op de legitieme portie, tenzij hij bij het afleggen van de verklaring bedoeld in artikel 191 van Boek 4 Burgerlijk Wetboek, tevens verklaart dat zijn legitieme portie wenst te ontvangen. Verder is de hoofdregel dat alles wat je verwerpt in mindering komt op de legitieme.

Gevolgen voor erfbelasting

Een erfenis verwerpen ten gunste van een ander heeft consequenties voor de heffing van de erfbelasting. In de Successiewet staat wat de gevolgen zijn van verwerping door een erfgenaam. Een erfgenaam kan verwerpen ten gunste van iemand anders, maar de verwerping zal nooit tot gevolg kunnen hebben dat daardoor minder erfbelasting wordt geheven. Als iemand dus verwerpt en iemand anders daardoor erft en een hogere vrijstelling heeft of in een gunstigere tariefgroep valt, wordt geen erfbelasting bespaard, want de verschuldigde erfbelasting wordt dan berekend alsof er geen verwerping heeft plaatsgevonden.

Het omgekeerde is wel mogelijk! Als er door verwerping meer erfbelasting geheven kan worden, dan is het hogere bedrag aan erfbelasting verschuldigd.

Kinderen en kleinkinderen hebben dezelfde vrijstelling, € 25.187,- (2024), maar het tarief dat berekend wordt over hetgeen meer wordt geërfd dan de vrijstelling verschilt wel: over de eerste schijf (tot € 152.368,-) is een kind 10% erfbelasting verschuldigd en een kleinkind 18%.

Het is in het algemeen niet te zeggen wat de voordeligste oplossing is in dit soort situaties. Mocht u overwegen om ten gunste van uw kinderen een nalatenschap te verwerpen, laat u dan goed informeren over de fiscale gevolgen daarvan. En doe dat ook vroegtijdig, want als u de nalatenschap eenmaal aanvaard hebt, kunt u niet meer verwerpen.

Zou u graag meer willen weten over de verwerping, zuivere aanvaarding of beneficiaire aanvaarding van een erfenis? Bel ons voor het maken van een afspraak.